استان کبک به‌عنوان تنها استان فرانسه‌زبان کانادا، سیستم مهاجرتی مستقل خود را دارد. این استان با برنامه‌های حمایتی، اکوسیستم نوآوری فعال، مراکز تحقیقاتی پیشرفته و جامعه چندفرهنگی، بستر مناسبی برای رشد کسب‌وکارهای نوآورانه فراهم کرده است. برنامه کارآفرینی کبک فرصتی طلایی برای کسانی است که می‌خواهند با یک کسب‌وکار نوآورانه وارد بازار کانادا شوند و اقامت دائم این کشور را دریافت کنند. در این مطلب از دریچه مهاجرت با تمامی جزئیات برنامه کارآفرینی کبک آشنا خواهید شد.
اگر در این خصوص سوالاتی دارید، می‌توانید آن را در بخش نظرات مطرح کنید تا مشاوران دریچه مهاجرت به آن پاسخ دهند.
برنامه کارآفرینی کبک چیست؟
برنامه کارآفرینی کبک (Québec Entrepreneur Program) برای جذب کارآفرینانی طراحی شده که قصد دارند در کبک کسب‌وکار راه‌اندازی یا مدیریت کنند. متقاضیان پس از دریافت «گواهی انتخاب کبک» یا همان CSQ، وارد مرحله بررسی فدرال می‌شوند و در نهایت اقامت دائم کانادا را دریافت می‌کنند. این برنامه سه مسیر دارد:
- مسیر 1: کسب‌وکار نوآورانه
- مسیر 2: راه‌اندازی کسب‌وکار جدید
- مسیر 3: خرید یا تصاحب کسب‌وکار موجود
در این مقاله تمرکز بر مسیر اول یعنی ایجاد کسب‌وکار نوآورانه است.
تعریف مسیر کسب‌وکار نوآورانه کبک
مسیر کسب‌وکار نوآورانه کبک شامل دو پروفایل متمایز می‌شود:
- راه‌اندازی یک کسب‌وکار نوآورانه (Démarrage d’une entreprise innovante): متقاضی باید قصد راه‌اندازی یک کسب‌وکار نو داشته باشد (به‌تنهایی یا با حداکثر 3 تبعه خارجی دیگر)، حداقل 10% از سرمایه راه‌اندازی را دارا باشد و حمایت رسمی از یک سازمان نوآوری مانند شتاب‌دهنده یا انکوباتور دریافت کند.
- اجرای پروژه نوآورانه در یک شرکت موجود (Réalisation d’un projet novateur): متقاضی باید پروژه‌ای برای بهبود یا توسعه یک محصول، خدمت یا فرآیند نوآورانه در یک شرکت فعال ارائه دهد که باعث ارتقاء بهره‌وری یا رقابت‌پذیری شود.
متقاضی برای ورود به این مسیر، باید از یک سازمان معتبر در کبک مانند شتاب‌دهنده‌ها، انکوباتورها یا مراکز کارآفرینی دانشگاهی، «پیشنهاد خدمات» یا همان Service Offer دریافت کند. این پیشنهاد باید خدمات پشتیبانی مشخصی مانند مشاوره، تامین منابع مالی، فضای کاری یا راهنمایی فنی را پوشش دهد.
نکته: برای هر پروژه تنها یک پیشنهاد خدمات کافی است، اما اگر چند متقاضی برای پروژه اقدام می‌کنند، هرکدام باید نسخه جداگانه‌ای داشته باشند.
معیارهای ارزیابی طرح کسب‌وکار نوآورانه کبک
معیارهای ارزیابی در بخش اول برنامه کارآفرینی کبک یعنی کسب‌وکار نوآورانه شامل موارد زیر می‌شوند:
- سطح نوآوری: محصول یا خدمت باید جدید، کاربردی و آماده ورود به بازار باشد. سطح آمادگی فناوری (TRL) باید حداقل هفت باشد.
- بازار هدف: تحلیل بازار باید اثبات کند که کسب‌وکار ظرفیت رشد بالا دارد و تقاضای واقعی وجود دارد.
- سرمایه‌گذار استراتژیک: حضور سرمایه‌گذارانی که فقط تامین مالی نکنند بلکه در توسعه کسب‌وکار هم مشارکت داشته باشند.
- تجربه کارآفرین: متقاضی باید تجربه واقعی در راه‌اندازی، توسعه و مدیریت کسب‌وکار داشته باشد. سابقه موفقیت در تجاری‌سازی محصول مزیت بزرگی محسوب می‌شود.
- اثر اقتصادی: پروژه باید ظرفیت ایجاد شغل، توسعه زنجیره تامین محلی و کمک به اقتصاد پایدار کبک را داشته باشد.
چه کسب‌وکارهایی در برنامه کارآفرینی کبک مجاز نیستند؟
یکی از نکات کلیدی در برنامه کارآفرینی کبک، محدودیت‌های روشن در انتخاب نوع فعالیت اقتصادی است. هدف دولت کبک از این محدودیت‌ها، تضمین این است که سرمایه‌گذاری‌های خارجی دقیقا در راستای نیازهای واقعی اقتصاد استان، توسعه پایدار و ایجاد اشتغال مولد باشد. دسته‌های اصلی کسب‌وکارهای ممنوعه به شرح زیر است:
خدمات مالی با ریسک بالا یا سودجویی کوتاه‌مدت
کسب‌وکارهایی مانند شرکت‌های ارائه‌دهنده وام‌های کوتاه‌مدت یا همان Payday Loan، شرکت‌های نقد کردن چک و وام‌های رهنی با نرخ بهره بالا، در کبک غیرمجاز هستند. این مدل کسب‌وکارها اغلب به دلیل بهره‌های سنگین، می‌توانند باعث آسیب مالی به اقشار کم‌درآمد شوند و از نظر اجتماعی و اقتصادی، منافع پایداری ندارند. کبک با این محدودیت، سرمایه‌گذاری را به سمت تولید واقعی هدایت می‌کند.
معاملات و پروژه‌های املاک و مستغلات
خرید، فروش، کارگزاری یا توسعه املاک و مستغلات (حتی اگر پروژه ساخت‌وساز یا برنامه‌ریزی شهری باشد) تحت این برنامه پذیرفته نمی‌شود. دلیل این ممنوعیت، جلوگیری از هجوم سرمایه‌های خارجی به بازار مسکن کبک است که می‌تواند باعث افزایش قیمت مسکن و فشار بر شهروندان محلی شود.
دولت کبک تمایل دارد سرمایه‌گذاران خارجی به جای خرید ملک یا دلالی، در حوزه‌های نوآوری، فناوری، صنایع دانش‌بنیان و اشتغال‌زایی مستقیم سرمایه‌گذاری کنند.
بیشتر بخوانید: جزئیات کامل و جدول امتیازات برنامه جدید نیروی کار ماهر کبک منتشر شد!
شرایط عمومی متقاضیان مسیر کسب‌وکار نوآورانه
برای واجد شرایط بودن در این برنامه، فرد باید شرایط زیر را داشته باشد:
- سن: حداقل 18 سال در زمان ثبت درخواست
- مدرک تحصیلی: حداقل دیپلم معادل دبیرستان کبک
- دانش زبان فرانسه: سطح گفتاری حداقل 7 طبق مقیاس کبکی زبان فرانسه
- توانایی مالی: تعهد تامین هزینه‌های زندگی خانواده برای حداقل سه ماه اول پس از ورود
- گواهی ارزش‌های کبک: متقاضی و اعضای خانواده (همسر و فرزندان بالای 16 یا 18 سال) باید گواهی یادگیری ارزش‌های دموکراتیک کبک را دریافت کنند.
دانش زبان فرانسه چقدر اهمیت دارد؟
کبک تنها استان کانادا است که زبان رسمی آن فرانسه است. تسلط به زبان فرانسه نقش مهمی در قبولی پرونده دارد. داشتن سطح حداقل 7 گفتاری الزامی است و این سطح باید با مدرک معتبر تایید شود. مدارک قابل قبول شامل آزمون‌های TEFAQ، TCF-Québec، TCF Canada، TEF Canada، DELF و DALF است.
دارایی خالص برای مسیر کسب‌وکار نوآورانه
برای مسیر کسب‌وکار نوآورانه، متقاضیان باید ظرفیت مالی برای در اختیار داشتن حداقل 10 درصد از سرمایه اولیه پروژه خود را نشان دهند. تمام دارایی‌ها باید از نظر قانونی به دست آمده باشند و شامل کمک‌های مالی دریافتی در شش ماه قبل از درخواست نمی‌شوند.
مراحل درخواست برنامه کارآفرینی کبک
فرآیند درخواست برنامه کارآفرینی کبک ساختار مشخصی دارد و شامل مراحل زیر است:
- آماده‌سازی طرح کسب‌وکار
تهیه طرح کسب‌وکار دقیق و واقع‌بینانه با جزئیات مالی، بازار هدف و استراتژی بازاریابی اولین گام است. طرح باید نشان دهد پروژه از نظر مالی و عملیاتی پایدار است.
- دریافت پیشنهاد خدمات یا Service Offer
متقاضی باید با یک سازمان تخصصی مانند شتاب‌دهنده یا انکوباتور همکاری کند و از آن‌ها Service Offer بگیرد. این همکاری نشان‌دهنده عملی بودن پروژه است.
- تکمیل مدارک و فرم‌ها
متقاضی باید فرم‌های رسمی کبک و فدرال را تکمیل کند. فرم‌ها شامل درخواست انتخاب دائم کبک، پیوست مسیر 1، طرح کسب‌وکار و فرم‌های تعهد مالی است.
- پرداخت هزینه‌ها
هزینه‌های دولتی کبک (MIFI) و فدرال (IRCC) باید پرداخت شود. این هزینه‌ها سالانه تغییر می‌کنند.
- ارسال درخواست
تمام مدارک باید به اداره مهاجرت کبک ارسال شود. هرگونه نقص در مدارک می‌تواند منجر به بازگشت پرونده یا تاخیر شود.
- مصاحبه احتمالی
ممکن است برای دفاع از طرح کسب‌وکار و تایید سطح زبان فرانسه، دعوت به مصاحبه شوید.
- دریافت CSQ
در صورت تایید، گواهی انتخاب کبک صادر می‌شود که 24 ماه اعتبار دارد.
ارسال درخواست به دولت فدرال
پس از دریافت CSQ، درخواست اقامت دائم باید به اداره مهاجرت کانادا ارسال شود که شامل بررسی‌های امنیتی و پزشکی خواهد بود.
هزینه‌های برنامه کارآفرینی کبک
درک هزینه‌ها و زمان‌بندی پردازش برای برنامه‌ریزی مالی و زمانی متقاضیان ضروری است.
هزینه‌های درخواست به دولت کبک (MIFI)
برای سال 2025، هزینه‌های برنامه کارآفرینی کبک توسط MIFI تعیین شده است :
- متقاضی اصلی: 1,246 دلار کانادا.
- همسر/شریک زندگی (در صورت لزوم): 197 دلار کانادا.
- هر فرزند وابسته (در صورت لزوم): 197 دلار کانادا.
این هزینه‌ها هر ساله در 1 ژانویه تنظیم می‌شوند. هزینه‌ها غیرقابل استرداد بوده زیرا پوشش‌دهنده فرآیند بررسی درخواست هستند.
هزینه‌های درخواست به دولت فدرال (IRCC)
برخی از هزینه‌های فدرال (IRCC) برای برنامه مهاجرت کسب‌وکار (Business Immigration) عبارتند از:
- هزینه پردازش درخواست متقاضی اصلی: 1,810 دلار کانادا.
- هزینه حق اقامت دائم: 575 دلار کانادا.
- هزینه پردازش برای همسر/شریک زندگی: 950 دلار کانادا.
- هزینه حق اقامت دائم برای همسر/شریک زندگی: 575 دلار کانادا.
- هزینه برای هر فرزند وابسته: 260 دلار کانادا.
بیشتر بخوانید: آیا قوانین شهروندی کانادا در آستانه انقلابی بزرگ است؟ لایحه C-3 و آینده شما!
سایر هزینه‌های احتمالی
علاوه بر هزینه‌های دولتی، متقاضیان باید سایر هزینه‌های احتمالی را هم در نظر بگیرند:
- هزینه‌های آزمون زبان فرانسه.
- هزینه‌های معاینات پزشکی.
- هزینه‌های بیومتریک: 85 دلار کانادا برای متقاضی فردی، حداکثر 170 دلار کانادا برای خانواده‌هایی که همزمان درخواست می‌دهند.
- هزینه‌های ترجمه مدارک.
- هزینه‌های مربوط به پروژه کسب‌وکار.
- هزینه‌های ارزیابی مدارک تحصیلی.
- هزینه‌های خدمات مشاوره مهاجرت (در صورت استفاده).
زمان‌بندی تقریبی پردازش درخواست کارآفرینی کبک
مدت‌زمان پردازش بسته به عوامل مختلف مانند حجم پرونده‌ها و دفتر ویزا متفاوت است:
- مرحله کبک: 6 تا 12 ماه
- مرحله فدرال (اقامت دائم): 12 تا 44 ماه
نکته مهم: ارسال مدارک کامل و دقیق می‌تواند زمان رسیدگی را کاهش دهد.
مدارک مورد نیاز برای درخواست برنامه کارآفرینی کبک
برای ثبت درخواست در برنامه کارآفرینی کبک – مسیر نوآورانه، متقاضیان باید مجموعه‌ای از مدارک شخصی، مالی، تحصیلی و مرتبط با کسب‌وکار خود را آماده و به‌صورت کامل ارائه دهند. ناقص بودن مدارک می‌تواند منجر به رد پرونده یا ایجاد تاخیر در روند بررسی شود.
فرم‌های رسمی مورد نیاز
در دو مرحله اصلی (استانی و فدرال)، فرم‌هایی باید تکمیل و ارسال شوند. از جمله مهم‌ترین فرم‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فرم درخواست انتخاب دائم کبک
- پیوست مربوط به مسیر 1
- فرم طرح کسب‌وکار و پیشنهاد خدمات از سازمان پشتیبان
- فرم‌های فدرال مانند درخواست اقامت دائم، اطلاعات خانوادگی، سوابق سفر و چک‌لیست مدارک
مدارک شناسایی و وضعیت مدنی
شامل گذرنامه، شناسنامه، کارت ملی، گواهی ازدواج یا طلاق، مدارک اثبات وضعیت زندگی مشترک و در صورت لزوم، اسناد مربوط به تغییر نام یا فوت همسر.
بیشتر بخوانید: ویزای توریستی کانادا 2025: مدارک و شرایط لازم + هزینه‌ها
مدارک تحصیلی و زبان
- دیپلم یا مدرک تحصیلی قابل معادل‌سازی با سیستم کبک
- ریزنمرات رسمی
- نتیجه آزمون زبان فرانسه (مانند TEF، TCF، DELF یا معادل‌های معتبر)
مدارک مالی و دارایی‌ها
متقاضی باید دارایی خالص خود را به همراه منشا قانونی آن اثبات کند. مدارک مالی شامل:
- صورت‌حساب‌های بانکی 12 ماه گذشته
- گواهی‌های سرمایه‌گذاری و املاک
- اسناد بدهی‌ها و گزارش‌های اعتباری
- در صورت وجود سابقه تجاری: مدارک ثبت شرکت، صورت‌های مالی و اظهارنامه‌های مالیاتی
نکته: ترجمه رسمی مدارک به زبان فرانسه یا انگلیسی الزامی است و مدارک باید دارای اعتبار قانونی و قابل تایید باشند. در صورت نیاز به راهنمایی بیشتر در خصوص آماده‌سازی مدارک یا مشاوره تخصصی، می‌توانید با ما در ارتباط باشید.
الزامات کلیدی پس از ورود به کبک
دریافت گواهی انتخاب کبک (CSQ) و در ادامه اخذ اقامت دائم کانادا، پایان مسیر مهاجرت از طریق برنامه کارآفرینی نیست. برعکس، ورود به کبک سرآغاز مرحله‌ای کلیدی در اجرای تعهدات عملی متقاضی است. افراد پذیرفته‌شده در این مسیر موظف‌اند طی یک بازه زمانی مشخص، الزامات اجرایی برنامه را به‌طور کامل رعایت کنند.
پس از ورود به کبک، متقاضیان در مسیر کسب‌وکار نوآورانه باید به طور فعالانه کسب‌وکار خود را مدیریت کنند، حداقل 10 درصد از سرمایه اولیه را در اختیار داشته باشند، و اطمینان حاصل کنند که پروژه طبق جدول زمانی مشخص شده در پیشنهاد خدمات و طرح کسب‌وکار عملیاتی می‌شود.
نکته: در صورت عدم اجرای این تعهدات، وضعیت اقامت ممکن است لغو شود.
همکاری با سایر متقاضیان
متقاضیان می‌توانند به تنهایی یا با حداکثر سه تبعه خارجی دیگر برای یک پروژه کسب‌وکار نوآورانه یکسان درخواست دهند، مشروط بر اینکه همه الزامات قانونی برنامه را برآورده کنند. شرکای غیر خارجی، در صورت وجود، باید در طرح کسب‌وکار مشخص شوند، اما مشمول همان معیارهای انتخاب نیستند.
برنامه کارآفرینی کبک – مسیر کسب‌وکار نوآورانه، فرصتی کم‌نظیر برای کارآفرینان است که می‌خواهند در محیطی حمایتگر، نوآوری خود را به مرحله اجرا برسانند و اقامت دائم کانادا را دریافت کنند. آگاهی کامل از الزامات، آماده‌سازی طرح کسب‌وکار دقیق و ارائه مدارک کامل، کلید موفقیت در این مسیر است. برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره تخصصی، می‌توانید با ما در دریچه مهاجرت تماس بگیرید.
منابع: Gouvernement du Québec